Dit blog...

Welkom op de website van Dini Commandeur. Als columniste heeft Dini een flink aantal columns voor verschillende bladen geschreven. Daarnaast schrijft Dini af en toe korte verhalen. Deze columns en verhalen zijn op deze website beschikbaar voor iedereen. Periodiek worden hier ook de nieuwste columns en verhalen gepubliceerd.

Archieven

01 Jan - 31 Dec 2023
01 Jan - 31 Dec 2022
01 Jan - 31 Dec 2021
01 Jan - 31 Dec 2020
01 Jan - 31 Dec 2019
01 Jan - 31 Dec 2018
01 Jan - 31 Dec 2017
01 Jan - 31 Dec 2016
01 Jan - 31 Dec 2015
01 Jan - 31 Dec 2014
01 Jan - 31 Dec 2013
01 Jan - 31 Dec 2012
01 Jan - 31 Dec 2011
01 Jan - 31 Dec 2010
01 Jan - 31 Dec 2009
01 Jan - 31 Dec 2008
01 Jan - 31 Dec 2007
01 Jan - 31 Dec 2006
01 Jan - 31 Dec 2005
01 Jan - 31 Dec 2004
01 Jan - 31 Dec 2003
01 Jan - 31 Dec 2002
01 Jan - 31 Dec 2001
01 Jan - 31 Dec 2000
01 Jan - 31 Dec 1999
01 Jan - 31 Dec 1998
01 Jan - 31 Dec 1997
01 Jan - 31 Dec 1996
01 Jan - 31 Dec 1995
01 Jan - 31 Dec 1994
01 Jan - 31 Dec 1993
01 Jan - 31 Dec 1991
01 Jan - 31 Dec 1990
01 Jan - 31 Dec 20
01 Jan - 31 Dec 08
01 Jan - 31 Dec 00

E-mail

Mail

Links

dini's site in english
dini's site in dutch
Veel meer columns
en nog meer columns
Leeskring
B9-Literatuur
Schrijverspunt

Zoek!

Overig

Powered by Pivot - 1.40.7: 'Dreadwind' 
XML: RSS Feed 

« Das war einmal | Home | Boekentreurnis »

Om niet te vergeten

Vrijdag 01 April 2016

Vandaag is het precies 25 jaar geleden dat mijn schoonvader, Jacob Commandeur, op 83-jarige leeftijd het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde.

"Typisch papa," zei een van zijn dochters, "Om op 1 april te overlijden, Hij was altijd wel in voor een grapje."

Maar hij had waarschijnlijk al jaren geen idee meer van dagen, data en grapjes. Alzheimer had hem te pakken gekregen, en heftig ook. We zagen hem veranderen van een intelligente, belezen echtgenoot en vader, in een breekbare man die zijn laatste levensjaren zwijgend uitzat in zijn stoel voor het raam. Hij staarde stil naar buiten. Wat boeide hem daar toch zo? Keek hij naar de voorbijdrijvende wolken? Wonen dicht bij Schiphol zorgde trouwens wél voor een mooi uitzicht. Volgde hij met zijn ogen de vliegtuigen die de daling inzetten of net waren opgestegen naar verre landen? Eén keer zag ik verwarring en onrust in zijn ogen. Dat was toen een van zijn zoons op het balkon stond. Zag hij, toen hij sprakeloos naar zijn zoon staarde, misschien zichzelf weer even terug?

Hij was geboren in het West-Friese Obdam. Als oudste van tien kinderen. Toen hij zestien jaar was overleed zijn vader op 41-jarige leeftijd aan TBC. Om de kinderen te onderhouden opende zijn moeder een kruidenierswinkeltje, en Jacob moest met een kruidenierskar de boer op. Een dichte bakfiets, in tijden waarin de dokter en meneer pastoor nog met koetsjes rondreden. Het was hard werken om al die monden te voeden, en tussendoor als oudste zoon de rol van vader te vervullen. Vijf van de broers en zussen gingen later naar het klooster, de anderen trouwden en kregen zelf een gezin. Hij zelf trouwde ook, en er kwamen elf kinderen. Eén meisje overleed toen ze baby was. Met de andere kinderen ging het goed, maar het waren zware tijden, de nering liep niet meer. Vroeg in de jaren vijftig verhuisde het gezin naar Haarlem. Ondernemend als hij was, begon hij daar een van de eerste zelfbedieningszaken van het land. Maar net als in Obdam gingen de zaken niet goed. Er was teveel concurrentie. Toen er echter steeds meer vraag kwam naar Indonesische producten maakten de kruidenierswaren plaats voor rijst, mie, kroepoek, verse Aziatische groenten en vruchten en veel kruiden.

De zaak liep goed. De oudste kinderen werkten hard mee. Er kwamen meer winkels, dat betekende nog meer werk. Aandacht voor het gezinsleven schoot er door het vele werk wel eens bij in. De kinderen kregen van hun vader niet altijd de aandacht die ze nodig hadden. Maar een van zijn hobby's was dammen, en tijdgebrek of niet: zijn kinderen en later ook zijn kleinkinderen leerden van hem de kunst van het damspel.

Als ik aan mijn schoonvader denk, dan denk ik aan sigarenrook, aan lezen en vooral ook aan voorlezen. Uit de krant, uit een boek. Vaak maar een paar regels. Een bijzonder nieuwtje uit de krant, een interessante tekst uit een boek, hij wilde het delen met zijn gehoor. Het publiek was misschien niet altijd even geïnteresseerd in alles wat hij voorlas, het voorlezen heeft wellicht toch bij verscheidene van zijn kinderen de kiem gelegd om zelf veel te lezen en kennis en goed taalgebruik meegegeven.

Hij werd ouder, en het was treurig de aftakeling te zien. Elke keer als we op bezoek kwamen was er een beetje minder over van de vader, de schoonvader en de opa zoals we hem hadden gekend. Alzheimer had hem stevig in de klauwen, en hij onderging de rest van zijn leven zwijgend en passief. In die tijd vroeg ik me vaak af of het in zijn hoofd ook zo stil was, of juist een chaos van verwarrende gedachten.

We zullen het nooit weten. Hij stierf op 1 april 1991, Tweede Paasdag. De dood houdt geen rekening met feestdagen en ook niet met een datum als 1 april.

We weten niet zeker of hij kon merken dat hij stervende was. Maar we weten wel dat er rust kwam. En dat, al was hij óns bestaan al jaren kwijt, wij hém niet vergeten.


 

Design and implementation by Focusys