Na het werk
Interface 2002 nummer 5 Dinsdag 15 Oktober 2002 Sommigen werken voor hun voetbalclub. Of hebben een bestuursfunctie in een stichting voor een goed doel. Anderen vangen zieke vogeltjes op. Soms staan ze bij de kleuterschool om hun kleinkinderen op te halen. En op vrijdag gaan ze vaak de stad in. Naar de markt. Of even, met de fiets aan de hand, bij een bouwproject kijken.Want op vrijdag wordt er thuis vaak gepoetst en gedweild en bij zulke klussen lopen mannen vaak maar in de weg. Dus moeten ze de straat op en kijken ze naar de noeste arbeid van de gehelmde bouwvakkers. Zelf zijn ze niet meer actief in het arbeidsproces. Ze zijn met de vut of in de AOW, wat dus niet hoeft te betekenen dat ze hun dagen in ledigheid doorbrengen. Want vrijwilligersorganisaties zitten te springen om mensen die niet (meer) werken. Ik heb zelfs diverse mensen horen zeggen dat ze het tegenwoordig nog drukker hebben dan toen ze nog werkten. Niet al het vrijwilligerswerk is trouwens gemakkelijk, maar dat hoeft ook niet. Het idee nuttig bezig te zijn scoort hoog voor het welzijnsgevoel, en dat is blijkbaar belangrijk. Bezig blijven is een must, ook na je vijfenzestigste las ik laatst ergens. Op de televisie zag ik een meneer die er zelfs voor pleitte om door te blijven werken tot je zeventigste. Maar dat had te maken met het feit dat deze meneer als kind in een Jappenkamp had gezeten. Hij vertelde dat mensen gaan zitten piekeren, wanneer zij stoppen met werken en weinig te doen hebben. Want altijd komen er herinneringen boven. En nare herinneringen kunnen dus volgens deze meneer maar beter wegblijven. Ik denk dat veel psychologen daar anders over denken. Traumatische gebeurtenissen uit het verleden dienen verwerkt te worden is toch altijd de algemene tendens geweest. Deze meneer dacht daar dus anders over. En hoewel bij hem het weghouden van herinneringen de reden was om te blijven werken, heb ik ook anderen wel horen zeggen hoe belachelijk ze het vonden dat ze met hun vijfenzestigste moesten stoppen. Maar ik ken ook mensen die naar dat tijdstip uitkeken. En toen prompt in de valkuil van de verveling vielen. En dàt is triest…Iemand die zich verveelt is een vervelend mens. De man die de hele dag in zijn luie stoel zat te simmen over het wereldleed en dat geen enkele regering deugde, had misschien maar beter nog een poosje kunnen blijven werken. Dan had hij minder last gehad van de wereldproblemen en was hij voor zijn omgeving in elk geval een aangenamer mens geweest. Ik heb ook iemand gekend die zich na zijn pensionering met het huishouding ging bemoeien. En plotseling was alles wat zijn vrouw veertig jaar had gedaan om dat huishouden op rolletjes te laten lopen, helemaal fout. Hun huwelijk werd er niet leuker op in die tijd. De hele dag op elkaars lip zitten en ruzie maken om allerlei futiliteiten is nu eenmaal niet bevorderlijk voor een harmonieuze relatie. Zij moest zelfs nog een poosje aan de kalmeringspillen. Totdat ze besefte dat ze kostbare tijd aan het verknallen was. Ze waren beiden nog gezond, konden nog van alles doen. Híj mocht dus het huishouden doen als hij dat dan zo leuk vond, en zíj ging de Vut in, zoals ze zelf zei. Leuk vrijwilligerswerk doen. Zoals ik al schreef, verenigingen en organisaties zijn blij met vutters en gepensioneerden. Zo blij dat je moet leren “nee ”te zeggen,” vertelde laatst iemand. Deze meneer was al een aantal jaren geleden gestopt met werken. In een tijd dat de meeste bedrijven hun mensen aanmoedigden om toch vooral van de Vutregeling gebruik te maken. De leiding van zijn bedrijf bood de vutters in spe een cursus over hoe met de vrije tijd om te gaan. Daar hoorde hij dus hoe belangrijk “nee” zeggen is. Toch deed hij zelf vijf dagen per week vrijwilligerswerk, vertelde hij. Maar op mijn doorvragen (had hij dan geen nee leren zeggen?) bleek dat om mantelzorg te gaan. Samen met zijn vrouw zorgde hij voor zijn dochter die aan MS leed. Zodat zij niet naar een verpleeghuis hoefde en haar man kon blijven werken. Diep respect kreeg ik voor deze mensen. Respect heb ik ook voor al degenen die ettelijke uren per week belangeloos aan de slag gaan, met wat voor vrijwilligerswerk dan ook. Omdat de tijd nutteloos uitzitten geen optie voor hen is. Omdat zij beseffen dat er méér is in het leven dan betaald werk. En dat belangrijke en waardevolle bezigheden niet op hoeven te houden na je vijfenzestigste. Kortom, dat er leven is na het werk.
Dini Commandeur